Home
.png)
Chociaż procedura przygotowanej likwidacji jest stosowana na rodzimym podwórku dopiero od kilku lat, praktyka chętnie sięga po tę formę likwidacji, ceniąc jej niepodważalne atuty: szybkość, redukcję kosztów likwidacji, jak i płynne przejęcie przedsiębiorstwa (ZCP lub składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa) przez nabywcę. Przepisy polskiego prawa upadłościowego regulujące pre-pack obarczone były jednak mankamentami, które uniemożliwiały pełne osiągnięcie celów procedury. Ustawodawca dążył do usunięcia dostrzeżonych wątpliwości i usprawnienia działania omawianego instrumentu. Wraz z jedną z nowel prawa upadłościowego do procedury przeszczepił również znaną z prawa cywilnego aukcję. Weźmy zatem dzisiaj na warsztat art. 56ca ust. 1 p.u. i przyjrzyjmy się bliżej funkcjonowaniu aukcji w pre-packu.
Kilka słów o przygotowanej likwidacji w ujęciu ogólnym nadmieniliśmy już wcześniej na naszym blogu (TUTAJ). Tutaj tytułem wstępu przypomnijmy jedynie, że przygotowana likwidacja polega na tym, że w postępowaniu o ogłoszenie upadłości uczestnik składa wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży. Sprzedaż ta może dotyczyć zaś (i) przedsiębiorstwa dłużnika-przyszłego upadłego, (ii) zorganizowanej części tegoż przedsiębiorstwa lub (iii) składników majątkowych stanowiących znaczą jego część. Następnie w razie uwzględnienia wniosku, syndyk zawiera umowę sprzedaży na zasadach określonych w postanowieniu sądu. W ten sposób szybko, efektywnie i bez generowania znacznych kosztów niekiedy cały majątek upadłego zostaje spieniężony, a uzyskane w ten sposób środki mogą zostać przeznaczone do podziału między wierzycieli. Co jednak w sytuacji, gdy na arenie postępowania pojawi się drugi wniosek pre-packowy? Kto powinien rozstrzygnąć, który z nich jest bardziej korzystny dla przyszłej masy upadłości?
Takie właśnie sytuacje były dla ustawodawcy bodźcem do wkomponowania w procedurę przygotowanej likwidacji instytucji aukcji. Zgodnie zatem z art. 56ca ust. 1 p.u., aukcję należy przeprowadzić wówczas, gdy złożone zostaną co najmniej dwa wnioski o zatwierdzenie warunków sprzedaży.
Ustawodawca nie zdecydował się uregulować aukcji w prawie upadłościowym w sposób autonomiczny. Co do zasady stosujemy zatem odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego, zaś szczegółowe rozwiązania na potrzeby stosowania aukcji w pre-packu znajdziemy w art. 56ca ust. 1 p.u.
Przechodząc zatem do meritum – całe przedsięwzięcie wygląda następująco. Warunki aukcji zostają wpierw zatwierdzone przez sąd (w składzie jednoosobowym). Następnie o aukcji należy zawiadomić wnioskodawców, na co najmniej dwa tygodnie przed jej terminem. Samą zaś aukcję prowadzi tymczasowy nadzorca sądowy (albo zarządca przymusowy), na którego bacznym okiem spogląda sąd. Cała czynność odbywa się na posiedzeniu jawnym sądu.
Pozostałe prawidła rządzące aukcją zostają już w zasadzie niezmienione – potencjalni nabywcy składają kolejne oferty, aż w końcu wskutek naturalnej konkurencji wyłoniona zostanie najkorzystniejsza z nich. Wyboru dokonuje ostatecznie tymczasowy nadzorca sądowy (albo zarządca).
W teorii zatem aukcja powinna przynieść ekonomiczną korzyść dla masy upadłości, a więc również dla wierzycieli, wskutek rywalizacji o przedmiot aukcji między potencjalnymi nabywcami. W praktyce sprawa niestety nie jest już taka prosta.
W modelowym przykładzie zastosowania aukcji w pre-packu, faktycznie mogłaby ona przynieść wymierne korzyści w postępowaniu. Rzeczywistość niestety odbiega zazwyczaj od książkowych przykładów. Podstawowy problem związany z aukcją pojawia się wówczas, gdy wnioski o zatwierdzenie warunków sprzedaży dotyczyły innego przedmiotu nabycia. Jak wtedy przeprowadzić aukcję? Jeżeli jeden z nabywców chce kupić całe przedsiębiorstwo dłużnika, drugi tylko jego zorganizowaną część, a trzeci składniki majątkowe stanowiące znaczącą część przedsiębiorstwa dłużnika, istota aukcji sprawia, że w zasadzie nie nadaje się ona do zastosowania. Czy w takim razie można od przeprowadzenia aukcji odstąpić? Czy może należy przeprowadzić po kolei aż trzy aukcje, dla każdego z powyższych przedmiotów po kolei? Niestety przepisy nie odpowiadają wprost na powyższe pytania.
Co więcej pojawiają się również głosy wskazujące, że aukcja godzi w podstawowy atut pre-packu – szybkość sprzedaży majątku upadłego. Im szybciej nastąpi sprzedaż, tym większa będzie redukcja kosztów postępowania upadłościowego. Koincydencja tego, że obecnie przepisy wymagają obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o złożeniu wniosku pre-packowego, z tym, że jeżeli wpłynęły co najmniej dwa wyżej wymienione wnioski, konieczne staje się przeprowadzenie aukcji, sprawia, że cała procedura może stracić na impecie – podstawowy atut w postaci jej szybkości po części zostanie bowiem obezwładniony. Co więcej, nie jest rozstrzygnięta jest na ten moment sytuacja, kiedy to już po wyborze oferenta w ramach aukcji, do sądu wpłynie kolejny wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży. Czy aukcję należy przeprowadzić ponownie z udziałem nowego potencjalnego nabywcy?
W niniejszym wpisie wskazaliśmy jedynie podstawowe problemy dotyczące stosowania aukcji w procedurze przygotowanej likwidacji. W praktyce spotykanych jest ich dużo więcej. Co warto jednak zapamiętać to fakt, że chociaż prima facie wydawałoby się, że wprowadzenie naturalnej konkurencji między nabywcami w ramach pre-packu będzie korzystne dla ogółu wierzycieli, to jednak dużo trudniej wprowadzić teoretyczne założenie w życie tak, aby z powodzeniem funkcjonowało w praktyce. Niestety nie zawsze przeszczepienie wszystkim dobrze znanej instytucji na nieznany grunt musi zakończyć się sukcesem – w tym przypadku, wydaje się, że poza nielicznymi, modelowymi przypadkami, transfer ten przyniesie więcej strat aniżeli pożytku.
