Eksperci z Kancelarii Zimmerman i Wspólnicy, Bartosz Sierakowski oraz Maciej Wiśniewski, przedstawiają najważniejsze informacje ze świata o sposobach walki z konsekwencjami COVID 19 w różnych krajach świata w zakresie odnoszącym się do prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego.
Analiza jest prowadzona w ramach badań naukowych Instytutu Prawa Upadłościowego i Restrukturyzacyjnego oraz Badań nad Niewypłacalnością i dostępna jest TUTAJ.
Pojawienie się i rozprzestrzenianie wirusa COVID-19 w niespotykany dotąd sposób wpłynęło na światową gospodarkę. Zmiana zachowań kontrahentów i konsumentów, a także ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej wprowadzane przez rządy na całym świecie spowodowały konieczność wprowadzenia nowych rozwiązań prawnych, programów pomocowych i ulg dla podmiotów dotkniętych skutkami pandemii.
Różne państwa przyjmują odmienne sposoby walki z efektami koronawirusa, jednakże można wyliczyć kilka instrumentów pomocowych, które są wprowadzane niezależnie od kraju i kontynentu. Przede wszystkim mowa tu o odroczeniu płatności należności publicznoprawnych, programach kredytowych dla przedsiębiorców, udziale środków publicznych w pokrywaniu pensji pracowników, ulgach dla najemców oraz zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
W ramach cyklu COVID-19 przedstawimy kilka wybranych programów w państwach na różnych kontynentach w zakresie odnoszącym się do prawa upadłościowego czy szerzej prawa dot. niewypłacalności
Zgodnie z hiszpańskim prawem upadłościowym, na dłużniku ciąży obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie dwóch miesięcy od daty powstania stanu niewypłacalności. Uchybienie temu obowiązkowi powoduje negatywne skutki dla osób zarządzających niewypłacalnym podmiotem, w tym możliwość przeniesienia na nich odpowiedzialności za niespłacone w toku upadłości zobowiązania.
W związku z pandemią CIVID-19 prawodawca hiszpański, podobnie jak w przypadku Republiki Federalnej Niemiec, wprowadził regulację zawieszającą obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Zawieszenie obowiązuje w czasie trwania stanu wyjątkowego.
Wszystkie wnioski wierzycieli o ogłoszenie upadłości dłużnika nie będą rozpoznawane przed upływem 2 miesięcy od ustania stanu wyjątkowego, a jeśli w tym terminie dłużnik złoży swój wniosek będzie on rozpoznawany jako pierwszy.
Obowiązujące w Hiszpanii przepisy o niewypłacalności przewidują, że jeśli dłużnikowi uda się zawrzeć z wierzycielami porozumienie, a następnie zakomunikuje je właściwemu sądowi, będzie chroniony przed egzekucjami prowadzonymi przez wierzycieli. Ochrona udzielana jest jedynie na określony termin, przed upływem którego dłużnik musi złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości lub zawrzeć porozumienia pozwalające uniknąć konieczności złożenia tego wniosku. Z powodu epidemii COVID zawieszony został obowiązek złożenia przez dłużnika wniosku o ogłoszenie upadłości po upływie tego terminu.
W celu ochrony przedsiębiorców przez okres walki z pandemią, władze australijskie wprowadziły liczne programy stymulujące oraz pozwalające przetrwać okres hibernacji gospodarki. Mimo tego, rząd Australii liczy się ze znacznym wzrostem liczby postępowań upadłościowych. W tym celu od 25 marca 2020 r. zmieniono dotychczasowe przepisy regulujące procedurę upadłości niewypłacalnych podmiotów.
Prawo australijskie przewiduje, że osoby zarządzające przedsiębiorstwem odpowiadają swoim majątkiem osobistym, jeśli przedsiębiorca mimo niewypłacalności nadal prowadzi działalność gospodarczą. W celu zapewnienia możliwości działania wszystkim spółkom przechodzącym trudności finansowe, osoby zarządzające zostały tymczasowo zwolnione z tej odpowiedzialności. Zwolnienie obejmuje jedynie działania podjęte w zakresie zwykłego zarządu. Zwolnienie zarządów z odpowiedzialności nie oznacza również, że przedsiębiorca nie musi regulować zaciągniętych zobowiązań.
Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Australii, jeśli wierzyciel złoży dłużnikowi żądanie zapłaty, a płatność nie zostanie uregulowana w określonym terminie, powstaje domniemanie, że dłużnik stał się niewypłacalny. Dotychczas wierzyciel mógł wystąpić z żądaniem, jeśli dłużnik posiadał wobec niego zobowiązanie na co najmniej 2.000 dolarów australijskich. Próg ten został obecnie podwyższony do 20.000 dolarów australijskich. Co więcej, czas na spełnienie żądania wierzyciela został wydłużony z 21 dni do 6 miesięcy, co ma w założeniu dać dłużnikowi więcej czasu na zapłatę w celu uniknięcia upadłości.
Zwiększony został również próg zadłużenia, od którego może być ogłoszona upadłość osoby fizycznej z wniosku wierzyciela. Dotychczas była to kwota 5.000 dolarów australijskich, natomiast na mocy nowych przepisów została ona zwiększona do 20.000 dolarów australijskich. Czas, w którym osoba fizyczna musi odpowiedzieć na wniosek upadłościowy również został wydłużony z 21 dni do 6 miesięcy. Wydłużenie terminu ma dać dłużnikowi więcej czasu na zawarcie porozumień z wierzycielami co do spłaty zobowiązań, przed koniecznością przeprowadzenia postępowania upadłościowego. Wydłużono także czas okresu ochronnego dla dłużnika, który złożył oświadczenie o zamiarze złożenia dobrowolnego wniosku o ogłoszenie upadłości. W trakcie tego okresu niezabezpieczeni wierzyciele nie mogą podejmować działań w celu windykacji swoich zobowiązań. Okres ochronny został wydłużony z 21 dni do 6 miesięcy.
Rozwiązania te wprowadzono na okres 6 miesięcy, natomiast ich obowiązywanie może zostać wydłużone, jeśli skutki gospodarcze epidemii wciąż będą się utrzymywać.
Ponadto, władze Australii wprowadziły następujące rozwiązania:
Pandemia COVID-19 zastała prawodawstwo Singapuru w okresie przejściowym. Obecne bowiem prawo upadłościowe ma zostać zastąpione przez nową ustawę o niewypłacalności, restrukturyzacji i likwidacji. Ustawa ta jeszcze nie obowiązuje, choć ma wejść w życie w tym roku, jednakże negatywny wpływ pandemii na gospodarkę Singapuru zmusił tamtejsze władze do wprowadzenia tymczasowych regulacji, które odnoszą się zarówno do obecnie obowiązujących przepisów, jak i nowej ustawy.
Tymczasowe regulacje przewidują zapewnienie przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej dodatkowego czasu na spłacenie swoich zobowiązań, co ma na celu uniknięcie ich upadłości. Prawo Singapuru przewiduje, że dłużnik jest uznawany za niewypłacalnego, jeśli w określonym terminie nie spełni żądania przedstawionego mu przez wierzyciela. Termin na spełnienie tego żądania został przez nowe regulacje wydłużony z 21 dni do 6 miesięcy. Ponadto, dziesięciokrotnie zwiększono próg zadłużenia, od którego przedsiębiorca może być uznany za niewypłacalnego. Dotychczas było to 10.000 dolarów singapurskich, a po zmianie aż 100.000 dolarów singapurskich. Termin na spełnienie żądania wierzyciela został zwiększony również w przypadku dłużników – osób fizycznych. Wobec takich podmiotów również zwiększony został kwotowy próg niewypłacalności – z 15.000 do 60.000 dolarów singapurskich.
Dotychczas prawo Singapuru przewidywało zakaz prowadzenia jakiejkolwiek działalności przez podmiot niewypłacalny. Prowadzenie takiej działalności narażało na odpowiedzialność zarząd danego przedsiębiorcy. Obecnie zakaz został zniesiony, a niewypłacalny podmiot może dokonywać czynności nieprzekraczających zakresu zwykłego zarządu. Nowe prawo nie zmienia natomiast zakresu odpowiedzialności karnej dyrektorów za oszustwa przy kierowaniu przedsiębiorcą niewypłacalnym.
Ponadto, władze Singapuru wprowadziły następujące regulacje:
Prawodawca cypryjski nie wprowadził szczególnych regulacji z zakresu prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego, poza ogólną zasadą, że postępowania upadłościowe, podobnie jak pozostałe postępowania sądowe, podlegają zawieszeniu na czas pandemii.
Przewidziano następujące rozwiązania mające na celu przeciwdziałanie skutkom COVID-19 w obszarze ochrony biznesu oraz zatrudnienia: