Home
Od momentu wprowadzenia do polskiego prawa uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego, wiele podmiotów skorzystało z jego udogodnień. Jest to w pełni zrozumiałe. Procedura zapewnia dłużnikowi warunki do przeprowadzenia szybkiej restrukturyzacji, otaczając go w tym czasie szczególną ochroną – uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne trwa maksymalnie 4 miesiące, a w czasie jego trwania majątek dłużnika jest silnie chroniony przez przepisy prawa przed egzekucją ze strony wierzycieli, których wierzytelności zostały objęte układem.
Plusom nieuchronnie towarzyszą jednak minusy. Na przykład krótki czas trwania postępowania, chociaż z reguły jest zaletą, może w niektórych przypadkach stanowić problem dla dłużnika, ale i wierzycieli. Tym bardziej, że czas na oddanie głosu za lub przeciw układowi (czyli podjęcia decyzji, czy zgadzamy się, aby dłużnik np. mógł spłacić naszą wierzytelność w ratach, czy też na to, aby dłużnik zapłacił nam mniej, aniżeli powinien) jest w praktyce bardzo skrócony. Wierzyciel może więc zostać zmuszony do głosowania w sprawie przyjęcia układu bez posiadania koniecznej wiedzy dla racjonalnego oddania głosu. Czy aby na pewno?
Wierzyciel wcale nie musi oddawać głosu za lub przeciw układowi, nie posiadając wystarczających informacji do jego racjonalnego oddania. Wręcz przeciwnie, ustawa - Prawo restrukturyzacyjne zawiera przepis, przyznający wierzycielowi wprost prawo do informacji. Należy pamiętać, że uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne jest utworzone na modelu postępowania o zatwierdzenie układu. Przepisy o uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym mają pierwszeństwo, ale w zakresie nieregulowanym stosuje się przepisy o postępowaniu o zatwierdzenie układu zamieszczone w Prawie restrukturyzacyjnym.
Zgodnie zaś z art. 216 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego, wierzyciel może domagać się od nadzorcy układu udzielenia informacji o sytuacji majątkowej dłużnika oraz możliwości wykonania układu przez dłużnika. Żądanie wierzyciela może dotyczyć wyłącznie tych informacji, które są potrzebne do podjęcia racjonalnej ekonomicznie decyzji o głosowaniu za lub przeciw układowi.
W praktyce, zażądane przez wierzyciela informacje nadzorca układu uzyskuje od dłużnika. Nadzorca układu jest jednak zobowiązany do ich weryfikacji.
Wierzyciel może więc żądać takich informacji jak m.in. planowane działania restrukturyzacyjne (np. redukcja zatrudnienia, pozyskanie nowych inwestorów, źródła dodatkowego finansowania działalności dłużnika), wyliczeń co do możliwości wykonania układu przez dłużnika (np. jakie dłużnik planuje inwestycje lub działania restrukturyzacyjne i jaki zysk one przyniosą). Ważna jest też informacja – w przypadku propozycji redukcji zadłużenia – czy zaproponowany poziom redukcji będzie wystarczający dla przetrwania dłużnika i spłaty długów w pozostałym zakresie. Co do zasady, wierzyciele nie mają jednak podstaw do żądania udzielenia informacji, stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.
Nie ulega wątpliwości, że nieudzielenie wierzycielowi informacji na jego żądanie jest naruszeniem przepisów prawa restrukturyzacyjnego. Nie zmienia to jednak faktu, że postępowanie toczy się dalej. Wierzyciel powinien zatem zareagować na niewykonanie jego żądania przez nadzorcę albo poprzez złożenie pisemnych zastrzeżeń albo – już na etapie wydawania przez sąd postanowienia o zatwierdzeniu układu w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym – poprzez wniesienie zażalenia. Wierzycielowi przysługuje bowiem zażalenie na to postanowienie, w którym powinien podnieść brak udzielenia mu zażądanych informacji, co uniemożliwiło mu podjęcie racjonalnej decyzji.
Szybkość i popularność uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego nie może prowadzić do nadmiernego uprzywilejowania sytuacji dłużnika, kosztem interesów wierzycieli. Nie można więc wymagać od wierzyciela, aby bez uzyskania potrzebnych informacji podjął racjonalną decyzję, czy jest za, czy przeciw układowi.
Wierzyciel ma prawo do informacji o sytuacji majątkowej dłużnika i możliwości wykonania przez niego układu. Prawo do informacji jest co prawda ograniczone zakresem wiadomości potrzebnych do podjęcia racjonalnej ekonomicznie decyzji o głosowaniu za lub przeciw układowi, niemniej jednak w tym obszarze wierzyciel może żądać od nadzorcy układu wiadomości potrzebnych do przeprowadzenia chłodnej kalkulacji ekonomicznej i podjęcia rozsądnej decyzji – wyrazić zgodę albo odrzucić propozycje dłużnika.
