Home
Zgłoszenie wierzytelności pełni w postępowaniu upadłościowym funkcję powództwa – uprawniony zgłasza swoją wierzytelność i w efekcie uzyskuje ochronę prawną w ramach procedury upadłościowej. Innymi słowy, zgłoszenie jest formą sądowego dochodzenia roszczeń w ramach postępowania upadłościowego.
Co istotne, bez prawidłowego zgłoszenia wierzytelności (poza wyjątkami – na liście wierzytelności z urzędu zamieszcza się m. in. należności ze stosunku pracy, wierzytelności zabezpieczone hipoteką, zastawem) nie skorzystamy z ochrony. Pomimo istnienia wierzytelności nie będziemy mogli np. partycypować w podziale funduszów masy upadłości, czy skorzystać z prawa potrącenia wzajemnych wierzytelności. Warto zatem skutecznie zgłosić naszą wierzytelność w postępowaniu upadłościowym. Ale jak to zrobić? Właśnie to, wyjaśnimy poniżej.
Zgłoszenie wierzytelności jest pismem procesowym, które powinno spełniać ogólne wymogi formalne przewidziane w art. 126 i 128 Kodeksie postępowania cywilnego. Ponadto Prawo upadłościowe (art. 239 i 240), ustanawia dodatkowe wymagania, którym musi odpowiadać pisemne zgłoszenie.
Poprzedzając przedstawienie instrukcji wypełnienia zgłoszenia wierzytelności, warto podkreślić, że aktualnie sprawa jest o tyle ułatwiona, że na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości (odnośnik do strony internetowej znajduje się na końcu niniejszego artykułu) zamieszczono urzędowy wzór pisemnego zgłoszenia wierzytelności.
1/ Część identyfikacyjna (czyli od sygnatury sprawy, przez określenie sądu, aż po wskazanie danych zgłaszającego) nie powinna nastręczać trudności. Jeśli chodzi o dane dot. sądu, sędziego-komisarza oraz sygnaturę sprawy, to znajdziemy je albo w zawiadomieniu wystosowanym przez Syndyka, albo w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
2/ Po wypełnieniu podstawowych danych dotyczących postępowania, wzór wymaga od nas określenia wierzytelności włącznie ze wskazaniem kategorii, do której wierzytelność należy.
W tym miejscu z pomocą przychodzi art. 342 p.u., który grupuje określone wierzytelności na poszczególne kategorie zaspokojenia. Wystarczy zatem porównać naszą wierzytelność z „kompasem” z art. 342 p.u. i umieścić kwotę wraz z tytułem wierzytelności we właściwej komórce.
W tym samym zgłoszeniu możemy powołać wszystkie wierzytelności, które przysługują nam względem upadłego. Jeśli zatem kontrahent nie zapłacił nam kilku faktur, wszystkie wskazujemy w jednym zgłoszeniu.
W końcowym etapie, wyciągamy kalkulator i sumujemy wszystkie zgłaszane wierzytelności.
3/ Następnie weryfikujemy, czy nasza wierzytelność ma charakter osobisty (a więc czy jest to dług naszego kontrahenta, czy też może jest to dług innej osoby, który jest „jedynie” zabezpieczony na majątku upadłego). Jeśli upadł dłużnik, niebędący dłużnikiem osobistym, lecz ponoszący rzeczową odpowiedzialność, wypełniamy poniższe rubryki.
4/ Kolejny punkt, to wskazanie sposobu obliczenia należności ubocznych (najczęściej będzie chodziło o odsetki ustawowe za opóźnienie). W ich obliczeniu pomocne mogą okazać się powszechnie dostępne w Internecie kalkulatory.
5/ Na kolejnym etapie wypisujemy zabezpieczenia na majątku związane ze zgłoszoną wierzytelnością - np. hipoteka na nieruchomości lokalowej, którą ustanowiono na zabezpieczenie kredytu udzielonego przez zgłaszający wierzytelność bank.
6/ W razie, gdy zgłaszamy wierzytelności, w stosunku do której upadły nie jest dłużnikiem osobistym (zob. pkt 3 powyżej), wyliczamy – w sposób maksymalnie precyzyjny - przedmioty zabezpieczenia, z którego wierzytelność podlega zaspokojeniu (np. przedmiot zastawu).
7/ Jeżeli co do wierzytelności toczy się postępowanie sądowe, administracyjne, sądowoadministracyjne lub przed sądem polubownym, wskazujemy to rubryce nr 6.
8/ Następnie uzupełniając urzędowy wzór, zobligowani jesteśmy wskazać, czy posiadamy udziały lub akcje w spółce będącej upadłym. Jeśli tak, to wpisujemy ich liczbę oraz rodzaj.
9/ W dalszej części (rubryka 8 z podpunktami) pojawia się kwestia dowodów, a więc najważniejsza część. Jest bowiem zrozumiałym, że o tym, że jesteśmy wierzycielem trzeba mieć nie tylko przekonanie, ale też dysponować potwierdzeniem tego stanu rzeczy.
Jeżeli wcześniej w stosunku do upadłego toczyło się postępowanie restrukturyzacyjne, w trakcie którego uznano naszą wierzytelność w spisie wierzytelności, możemy oszczędzić nieco czasu – wystarczy zakreślić kwadrat „TAK”, bez potrzeby wskazywania innych dowodów istnienia wierzytelności.
W przeciwnym wypadku musimy udowodnić, że przysługuje nam wierzytelność – np. poprzez wskazanie na konkretną umowę świadczenia usług zawartą z upadłym oraz wystawione z tego tytułu faktury VAT. Co ważne, wystarczy „wskazać” dowód – nie ma obowiązku jego dołączania (nawet kopii) do zgłoszenia wierzytelności. W praktyce jednak warto to zrobić – ułatwi to weryfikację wierzytelności i w skali wszystkich wierzycieli upadłego przyspieszy proces sporządzenia i zatwierdzenia listy wierzytelności.
10/ W końcowej części (rubryka 9) podajemy wszystkie załączniki, które dodajemy do zgłoszenia wierzytelności. Muszą tam być wymienione nie tylko dowody (jeśli załączamy), ale także np. dokumenty potwierdzające nasze upoważnienie do działania w imieniu wierzyciela (pełnomocnictwo). Nie zapomnijmy też o dołączeniu odpisu zgłoszenia wierzytelności. Czynność z natury techniczna, ale w przypadku gdy wierzyciela reprezentuje profesjonalny pełnomocnik, ten brak formalny może doprowadzić do zwrotu zgłoszenia wierzytelności bez wzywania do jego uzupełniania.
11/ Kompletne, podpisane i opatrzone datą zgłoszenie przekazujemy następnie sędziemu-komisarzowi. Adresatem – co warto pamiętać – nie powinien być syndyk.
12/ Termin na dokonanie zgłoszenia? 30 dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości naszego dłużnika w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (art. 51 ust. 1 p.u.).
Przedstawiony harmonogram – w zarysie, limitowany charakterem niniejszego wpisu – poddaje analizie elementy zgłoszenia wierzytelności, mogące sprawiać najpoważniejsze problemy w praktyce. Chociaż sporządzenie zgłoszenia wierzytelności nie wymaga nadzwyczajnej wiedzy, opłaca się przestrzegać podstawowych reguł wskazanych powyżej, ażeby zgłoszenie okazało się skuteczne i prowadziło do uzyskania ochrony prawnej przez wierzyciela.
Wzór zgłoszenia wierzytelności dostępny jest TUTAJ.
UWAGA! Ustawą z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw zmieniono niektóre przepisy regulujące procedurę zgłaszania wierzytelności. O zmianach przeczytasz TUTAJ.
