Home
Ogromna popularność postępowania o zatwierdzenie układu na tle pozostałych postępowań restrukturyzacyjnych wynika z wielu czynników, a do najważniejszych z nich z pewnością zaliczyć należy łatwą dostępność tej procedury. O jej wszczęciu nie decyduje sąd, a zatem dłużnik nie musi w niepewności oczekiwać na rozstrzygnięcie w przedmiocie złożonego wniosku restrukturyzacyjnego, mając zazwyczaj za plecami grupę niezadowolonych wierzycieli, którzy prowadzą już egzekucję z jego majątku. Poza budynkiem sądu odbywa się też zasadnicza część procesu restrukturyzacji. Czy oznacza to, że chcąc zainicjować postępowanie o zatwierdzenie układu dłużnik nie musi zupełnie przejmować się przygotowaniem podstawowej dokumentacji dotyczącej jego przedsiębiorstwa? Nie do końca.
Umowa z nadzorcą układu
Na wstępie należy zaznaczyć, że w ramach niniejszego wpisu analizowane są wymogi formalne związane z zainicjowaniem postępowania o zatwierdzenie układu w wariancie z obwieszczeniem o ustaleniu dnia układowego. Chodzi zatem o ten wariant, który daje dłużnikowi ochronę przed egzekucją i gwarantuje zakaz wypowiadania najważniejszych dla jego działalności umów. O szczegółach postępowania o zatwierdzeniu układu i jego dwóch odsłonach pisaliśmy już wcześniej na naszym blogu (LINK). Aby nie powielać treści poprzedniego wpisu, należy tylko przypomnieć, że „zwykłe” postępowanie o zatwierdzenie układu nie daje dłużnikowi ochrony przeciwegzekucyjnej. Niezależnie zaś od wybranego wariantu - dla zainicjowania postępowania o zatwierdzenie układu wymagane jest zawarcie umowy o sprawowanie nadzoru nad przebiegiem postępowania z osobą posiadającą licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Osoba taka będzie następnie pełnić funkcję nadzorcy układu w całym postępowaniu. Co warte uwagi, umowa ta wcale nie musi zostać zawarta z osobą fizyczną, gdyż funkcję nadzorcy układu (podobnie jak syndyka, nadzorcy sądowego czy zarządcy) może pełnić także spółka handlowa – np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w której licencję doradcy restrukturyzacyjnego posiadają członkowie zarządu uprawnieni do reprezentowania spółki.
Podpisanie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym umożliwia rozpoczęcie pełnienia przez niego funkcji nadzorcy układu oraz wyznaczenie dnia układowego. Dnia, który będzie dzielił wierzytelności na te objęte układem (powstałe przed dniem układowym) oraz nieobjęte układem (powstałe w tym dniu i później).
Zawarcie umowy o sprawowanie nadzoru nad przebiegiem postępowania jest zatem warunkiem koniecznym do zainicjowania postępowania o zatwierdzenie układu. Czy jednak wystarczającym, aby uzyskać w ramach tego postepowania ochronę przed egzekucją? Otóż nie, gdyż dla dokonania obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego (którego skutkiem jest m.in. ochrona przed egzekucją) przepisy wymagają jeszcze sporządzenia spisu wierzytelności, spisu wierzytelności spornych oraz wstępnego planu restrukturyzacyjnego.
Spis wierzytelności, spis wierzytelności spornych i wstępny plan restrukturyzacyjny
Podstawowymi dokumentami, które wiążą się z każdym postępowaniem restrukturyzacyjnym są spisy wierzytelności. Fakt ten nie dziwi, jeśli weźmie się pod uwagę, że to właśnie z tych dokumentów wynika jaka jest skala zadłużenia dłużnika, jacy wierzyciele będą uczestniczyć w postępowaniu, a w końcu nawet - czy dane postępowanie może być w ogóle prowadzone. Warunkiem dopuszczalności prowadzenia postępowania o zatwierdzenie układu jest bowiem, aby wierzytelności sporne (generalnie mówiąc takie, których dłużnik nie uznaje) nie przekraczały 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Dokumenty te mają zatem istotne znaczenie nie tylko dla oceny rozmiarów zadłużenia, ale także dla ustalenia czy postępowanie to może w ogóle doprowadzić do przyjęcia układu.
Przedłożenie wyżej wskazanych dokumentów przed dokonaniem obwieszczenia było również wymogiem bardzo popularnej i funkcjonującej jeszcze przed wprowadzeniem zmian w postępowaniu o zatwierdzenie układu (tj. przed 1 grudnia 2021 r.) tzw. uproszczonej restrukturyzacji (nazywanej też restrukturyzacją covidową). Przepisy wymagały wówczas, aby dłużnik przed dokonaniem obwieszczenia przygotował także propozycje układowe, a więc proponowane warunki zaspokojenia wierzycieli. W obecnym kształcie postępowania o zatwierdzenie układu wyłączono z wyżej przedstawionej triady dokumentów propozycje układowe i zastąpiono je wstępnym planem restrukturyzacyjnym. Dokument ten przedstawia analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika, wstępny opis i przegląd planowanych środków restrukturyzacyjnych i związanych z nimi kosztów oraz wstępny harmonogram wdrożenia tych środków (więcej na temat wstępnego planu restrukturyzacyjnego pisaliśmy TUTAJ).
Zmianę w zakresie wymogu przedstawienia wstępnego planu restrukturyzacyjnego zamiast propozycji układowych należy ocenić pozytywnie. Plan daje bowiem więcej użytecznych dla wierzycieli informacji na temat aktualnej sytuacji ekonomicznej dłużnika i możliwościach realizowania spłat na rzecz wierzycieli. Z kolei propozycje układowe składane na potrzeby zainicjowania tzw. uproszczonej restrukturyzacji były zazwyczaj przedkładane jedynie w celu dopełnienia wymogów formalnych i na dalszym etapie postępowania ulegały często diametralnym zmianom.
Kto sporządza dokumenty wymagane dla dokonania obwieszczenia?
Po ustaleniu jakie dokumenty wymagane są do dokonania obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego w ramach postępowania o zatwierdzenie układu należy jeszcze udzielić odpowiedzi na pytanie kto dokumenty te przygotowuje. Wątpliwość w tym zakresie powstała po zestawieniu treści przepisów dotyczących postępowania o zatwierdzenie układu z opcją obwieszczenia o dniu układowym z jego protoplastą, a więc wspominaną już uproszczoną restrukturyzacją. Przepisy poprzedniej procedury wskazywały bowiem wyraźnie, że obwieszczenie o otwarciu postępowania o zatwierdzenie układu może być dokonane po przygotowaniu wymienianych już wyżej dokumentów przez dłużnika. W postępowaniu o zatwierdzenie układu brak za to wyraźnej regulacji określającej kto sporządza wymagane dokumenty. Raczej zgodnie przyjmuje się jednak, że autorem spisów wierzytelności oraz wstępnego planu restrukturyzacyjnego jest dłużnik, choć powinny zostać one zweryfikowane – pod kątem spełnienia warunków formalnych – przez nadzorcę układu, który zamieszcza je w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. To dłużnik odpowiada więc za przygotowanie i przekazanie nadzorcy rzetelnych danych na temat swojego przedsiębiorstwa i struktury wierzytelności. Współpraca pomiędzy nadzorcą układu a dłużnikiem to słowo klucz dla sprawnego przygotowania dokumentów warunkujących dokonanie obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego.
