Home
Postępowanie upadłościowe, stanowi formę sądowego dochodzenia swoich praw przez wierzycieli od niewypłacalnego dłużnika. Jak każda procedura sądowa, charakteryzuje się określonymi rygorami oraz sformalizowaniem. Jednym z kluczowych etapów jest sporządzenie przez syndyka listy wierzytelności, na którą zostają wciągnięci wierzyciele którzy dokonali zgłoszenia swojej wierzytelności, a także niektóre grupy wierzycieli których syndyk uwzględnia z urzędu (czyli tacy, którzy zgłaszać się nie muszą). Lista wierzytelności pełni różne role na przestrzeni całego postępowania, a nawet po jego zakończeniu lub umorzeniu. Poniżej przedstawiamy najważniejsze kwestie dotyczącego tego dokumentu.
1/ Funkcja listy wierzytelności w postępowaniu upadłościowym
Lista wierzytelności ma na celu wyznaczenie kręgu rzeczywistych wierzycieli upadłego. Przede wszystkim chodzi więc o ustalenie, kto będzie brał udział w podziale pieniędzy (uzyskanych z likwidacji majątku upadłego). Tym samym na etapie ustalania listy wierzytelności dokonuje się również „skreślenia” z udziału w postępowaniu tych podmiotów, których zgłoszona wierzytelności okazała się z różnych względów bezzasadna. Z punktu widzenia każdego, kto uważa, że upadły jest mu coś winny, niezbędne jest pilnowanie terminów do zgłoszenia swojej wierzytelności (o zgłoszeniu wierzytelności po terminie: https://www.zimmerman.com.pl/blog/zgloszenie-wierzytelnosci-po-terminie.html). Dokonując jej zgłoszenia trzeba z kolei pamiętać, aby wierzytelność udokumentować (przedłożyć umowę, fakturę, porozumienia, wyroki, itp.).
Mimo tego, że lista sporządzana jest na potrzeby postępowania upadłościowego, znajduje również niekiedy zastosowanie poza nim. Po zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego wyciąg z zatwierdzonej przez sędziego-komisarza listy wierzytelności, zawierający oznaczenie wierzytelności oraz sumy otrzymanej na jej poczet przez wierzyciela, jest tytułem egzekucyjnym przeciwko upadłemu. Mówiąc prościej, wyciąg z listy stanowi substytut wyroku przeciwko upadłej spółce, który następnie może posłużyć np. do dochodzenia odpowiedzialności od zarządu. Warto więc na tej liście się znaleźć!
2/ Rola syndyka i sędziego-komisarza przy sporządzaniu listy wierzytelności
W trakcie sporządzenia listy wierzytelności inicjatywa naprzemiennie leży po stronie syndyka oraz sędziego-komisarza. Najpierw, po zgłoszeniu wierzytelności, sędzia-komisarz dokonuje kontroli braków formalnych. Jeżeli zgłoszenia dokonuje profesjonalny pełnomocnik, brak formalny skutkuje zwrotem bez wzywania do uzupełnienia. Pełnomocnik musi się więc bardziej pilnować niż gdy zgłoszenia dokonuje samodzielnie wierzyciel.
Jeżeli zgłoszenie spełnia wymogi, sędzia-komisarz „odbija piłeczkę” i przesyła odpis zgłoszenia wierzytelności syndykowi. Ten z kolei weryfikuje czy wierzytelność znajduje odzwierciedlenie w księgach rachunkowych upadłego (w tym również w rejestrach, księgach wieczystych, itp.). Syndyk wzywa również upadłego do złożenia oświadczenia, czy wierzytelność uznaje, a jeżeli nie – to do wyjaśnienia, dlaczego.
Następnie syndyk przechodzi do meritum, czyli sporządza listę wierzytelności. Zgodnie z przepisami, robi to niezwłocznie po upływie terminu do zgłoszenia wierzytelności i weryfikacji zgłoszonych wierzytelności. Ustawa wyznacza syndykowi na sporządzenie listy termin 2 miesięcy od upływu okresu przewidzianego na zgłoszenia. Jest to jednak termin instrukcyjny, czyli taki który powinien być przestrzegany, ale jego naruszenie w zasadzie nie rodzi żadnych skutków.
3/ Treść listy wierzytelności
Ustawa szczegółowo określa wymogi, jakie musi spełniać lista wierzytelności. Poza podstawowymi danymi lista wierzytelności powinna zawierać:
Ponadto, jeżeli syndyk zaprzecza oświadczeniom wierzyciela, jest zobowiązany do uzasadnienia swojej decyzji. Syndyk na liście umieszcza również oświadczenie upadłego co do wierzytelności albo wzmiankę wraz z określeniem przyczyn, dlaczego takiego oświadczenia nie złożył.
Ustawa określa też szereg różnych kwestii odnoszących się do sposobu ujęcia wierzytelności na liście, w tym np. jak ująć wierzytelność za okres rozliczeniowy (np. podatki, czynsze), wierzytelności niepieniężne, wierzytelności, których upadły jest współdłużnikiem itp.
Warto również wskazać, że jeżeli doszło do zgłoszenia wierzytelności po terminie, jak również w przypadku gdy została ujawniona po terminie wierzytelność, która nie wymaga zgłoszenia, następuje uzupełnienie listy – syndyk sporządza wówczas tzw. uzupełniającą listę wierzytelności, która w formie i treści jest tożsama z właściwą listą.
W ten sposób omówione zostały podstawowe kwestie dotyczące listy wierzytelności. Szczególnym zagadnieniem jest natomiast sposób zaskarżania listy wierzytelności, czyli kwestionowania że ktoś się na niej nie nalazł, że znalazł się ze złą kwotą, albo że znalazł się na niej ktoś kto nie powinien. Na ten temat piszemy w kolejnym wpisie na naszym blogu.
