Home
.png)
Ogłoszenie upadłości spółki zmienia cel jej funkcjonowania. Pierwotny przedmiot działalności przestaje mieć znaczenie, a na pierwszy plan wysuwa się konieczność równomiernego i możliwie najpełniejszego zaspokojenia wierzycieli. W momencie ogłoszenia upadłości kontrolę nad spółką obejmuje syndyk, który w szczególności przejmuje kompetencje w zakresie zarządu jej majątkiem (więcej o zarządzie majątkiem po ogłoszeniu upadłości TUTAJ).
Skoro w toku postępowania upadłościowego powinno dążyć się do tego, aby zwrócić wierzycielom jak najwięcej należnych im środków, to sprzeczne z tym kierunkiem byłoby zaakceptowanie wypłaty wysokiego wynagrodzenia członkom kadry menedżerskiej z tytułu czynności podejmowanych przed, czy tym bardziej po ogłoszeniu upadłości spółki. Zwłaszcza w tym drugim przypadku byłoby to niezrozumiałe, skoro po ogłoszeniu upadłości czynności zarządcze zostają przekazane w ręce syndyka, a co za tym idzie, dochodzi do drastycznego zmniejszenia zakresu obowiązków kadry menedżerskiej. Stąd też, przepisy Prawa upadłościowego przewidują szczegółowe mechanizmy, które pozwalają dostosować wynagrodzenie kadry menedżerskiej do pracy rzeczywiście wykonywanej przez jej członków.
Szczegółowy tryb pozwalający zmniejszyć wysokość wynagrodzenia można zastosować w stosunku do tzw. kadry menedżerskiej. Przepisy dosyć szczegółowo wyliczają, wobec kogo można wdrożyć ten szczególny instrument ochrony majątku upadłej spółki (a zatem i jej wierzycieli). Chodzi tutaj o możliwość zmniejsza wysokości:
Warto uzupełnić, że poza samym wynagrodzeniem, ubezskutecznienie może dotyczyć również świadczeń przysługujących w związku z rozwiązaniem stosunku pracy albo umowy o usługi związane z zarządem przedsiębiorstwem (ograniczenie wysokości tych świadczeń następuje jednak do wysokości określonych według zasad powszechnie obowiązujących).
Przepisy wskazują, że aby mogło dojść do ubezskutecznienia wynagrodzenia, to po pierwsze, wynagrodzenie członka kadry menedżerskiej musi być rażąco wyższe od przeciętnego wynagrodzenia za tego rodzaju pracę lub usługi, a po drugie musi występować taka okoliczność, że wynagrodzenie to nie jest uzasadnione nakładem pracy. Co ważne, aby mogło dojść do ubezskutecznienia, czynniki te muszą występować łącznie. Jeżeli wystąpi tylko jedna z wyżej wskazanych okoliczności, nie będzie mogło dojść do zmniejszenia wynagrodzenia członka kadry menedżerskiej. Nie ma tutaj natomiast znaczenia to, czy doszło już do wypłacenia wynagrodzenia na rzecz członka kadry menedżerskiej, czy też nie - w tym pierwszym wypadku, syndyk będzie mógł żądać zwrotu wypłaconego wynagrodzenia (w tej części, która zostanie ubezskuteczniona).
O zmniejszeniu wynagrodzenia członka kadry menedżerskiej decyduje sędzia-komisarz ustanowiony w postępowaniu upadłościowym. Może on podjąć działanie na wniosek syndyka, ale może też działać z urzędu (czyli bez potrzeby występowania przez kogokolwiek z wnioskiem w tym zakresie). Sędzia-komisarz podejmuje decyzję (w formie postanowienia) po wysłuchaniu syndyka oraz członka kadry menedżerskiej, którego wysokość wynagrodzenia podlega ocenie. Co warte podkreślenia, w postanowieniu sędzia-komisarz określa, jaka część wynagrodzenia pozostaje skuteczna, tj. uprawniony menedżer będzie mógł dochodzić jej zaspokojenia w ramach postępowania upadłościowego. Na postanowienie sędziego-komisarza, przysługuje zażalenie.
Wedle powyższych zasad, może dojść do ubezskutecznienia wynagrodzenia członka kadry menedżerskiej za okres przed ogłoszeniem upadłości, maksymalnie do chwili przypadającej na 6 miesięcy przed złożeniem wniosku upadłościowego.
Przepisy prawa upadłościowego nie przewidują żadnego automatyzmu w zakresie przerwania umów łączących upadłą spółkę z jej kadrą menedżerską. Co za tym idzie, również po ogłoszeniu upadłości spółka powinna świadczyć wynagrodzenie wynikające z tych umów. Jak wskazano na wstępie, w wielu przypadkach byłoby to nieuzasadnione i krzywdzące dla wierzycieli upadłej spółki, zwłaszcza z tego względu, że w tym okresie (po ogłoszeniu upadłości) czynności zarządcze leżą już w gestii syndyka, co drastycznie zmniejsza zakres obowiązków menedżerów upadłego. Z powyższych względów, intuicyjnie chcielibyśmy, żeby ubezskutecznienie wynagrodzenia członka kadry menedżerskiej za okres po ogłoszeniu upadłości było łatwiejsze, aniżeli w przypadku okresu przed ogłoszeniem upadłości. I tak też jest. Nie muszą bowiem spełnić się obie wyżej opisane przesłanki (rażąco wysokie wynagrodzenie i brak uzasadnienia nakładem pracy). Wystarczy, że ze względu na objęcie zarządu przez syndyka, wynagrodzenie nie jest uzasadnione nakładem pracy menedżera. Ponadto, co również odróżnia zasady ubezskutecznienia wynagrodzenia kadry menedżerskiej za okres przed i po ogłoszeniu upadłości, wynagrodzenie członka kadry menedżerskiej za okres po ogłoszeniu upadłości może zostać ubezskutecznione w całości (zaś wynagrodzenie za okres sprzed ogłoszenia upadłości może zostać tylko zmniejszone; chociaż przepisy nie wykluczają dalece istotnego zmniejszenia, np. o 90%).
Po ogłoszeniu upadłości, celem spółki staje się równe i możliwie najwyższe zaspokojenie jej wierzycieli. W osiągnięcie tego celu godziłaby sytuacja, w której tuż przed bankructwem, jak i po tym zdarzeniu, kadra menedżerska spółki pobierała wysokie wynagrodzenie pomimo braku podejmowania istotnych czynności na rzecz spółki. Stąd też, słusznie w przepisach prawa upadłościowego przewidziano możliwość ubezskutecznienia takiego wynagrodzenia przez sędziego-komisarza. W ten sposób możliwe staje się zmniejszenie wysokości kwot należnych kadrze menedżerskiej bankruta, a co za tym idzie, zwiększenie poziomu zaspokojenia pozostałych wierzycieli upadłościowych.
