Home
Postanowienie o wykonaniu układu jest formalnym potwierdzeniem pomyślnego zakończenia postępowania restrukturyzacyjnego, czyli dobrowolnej realizacji układu lub przymusowego wyegzekwowania wierzytelności objętych układem. Orzeczenie sądu restrukturyzacyjnego obwieszczane jest w Monitorze Sądowym i Gospodarczym i podlega zaskarżeniu. Prawomocne postanowienie o wykonaniu układu stanowi natomiast podstawę do wykreślenia wpisów dotyczących układu w księgach wieczystych i rejestrach. Jeżeli na mocy postanowień układu dłużnik pozbawiony był swobodnego zarządzania majątkiem i rozporządzania jego składnikami to prawomocne postanowienie skutkuje także ich odzyskaniem.
Stwierdzenie przez sąd restrukturyzacyjny, że „układ został wykonany” wymaga złożenia stosownego wniosku przez dłużnika lub nadzorcę wykonania układu albo inną osobę, która z mocy układu jest uprawniona do wykonania lub nadzorowania wykonania układu. Przepisy Prawa restrukturyzacyjnego nie przewidują szczególnych wymagań formalnych dotyczących treści pisma. Nie ulega jednak wątpliwości, że wnioskodawca powinien we wniosku wykazać, że wszystkie zobowiązania ujęte w spisie wierzytelności zostały zaspokojone w stopniu określonym w warunkach układu. Może to nastąpić w szczególności poprzez przedstawienie potwierdzeń dokonania spłat.
Niektórzy autorzy wskazują, że wniosek o stwierdzenie wykonania układu powinien być także opłacony. Podstawą tych twierdzeń jest art. 14 ust. 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, który mówi o opłacie podstawowej w wysokości 30 zł. Jest to minimalna opłata przewidziana w ustawie, którą strona jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie.
Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wprowadza generalną zasadę, że każde pismo podlega opłacie, ale wyłącznie jeżeli przepis ustawy przewiduje jej pobranie. Zatem, jeżeli przepis ustawy nie przewiduje pobrania opłaty, to pismo nie podlega opłacie. Artykuł 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wymienia pisma, które podlegają opłacie, przy czym czyni to w sposób niezupełny. Nie są przykładowo wymieniane żadne rodzaje pism bezpośrednio składanych w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Tymczasem, kolejne przepisy wprost odnoszą się do wysokości opłat w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Opłacie stałej podlegają m.in. wniosek o zatwierdzenie układu po samodzielnym zbieraniu głosów albo otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, zażalenie na postanowienia wydane w postępowaniu restrukturyzacyjnym, uproszczony wniosek o otwarcie postępowania sanacyjnego, wniosek o uchylenie lub zmianę układu. Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wprost nie odnosi się do wniosku o stwierdzenie wykonania układu. Może to świadczyć o tym, że wniosek o stwierdzenie wykonania układu nie podlega opłacie sądowej.
Praktyka sądów restrukturyzacyjnych jest bardzo zróżnicowana. Przedmiotem kontrowersji jest nie tylko obowiązek uiszczenia opłaty od wniosku o stwierdzenie wykonania układu, ale nawet sama wysokość tejże opłaty sądowej. W orzecznictwie dostrzegalne są trzy główne koncepcje w tej materii. Pierwsza opowiada się za koniecznością dokonania opłaty podstawowej w wysokości 30 zł w myśl art. 14 ust. 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Druga koncepcja mówi o braku konieczności dokonywania jakiejkolwiek opłaty od wniosku o stwierdzenie wykonania układu, a opiera się na założeniu, że żaden przepis wprost nie nakłada tego rodzaju obowiązku fiskalnego. Najrzadziej można spotkać się z trzecią koncepcją, która stanowi o konieczności poniesienia opłaty w wysokości 100 zł. Uzasadnieniem jest w tym przypadku analogia do przepisów określających wysokości opłat sądowych mających zastosowanie do wniosku o uchylenie lub zmianę układu zgodnie z art. 76 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Istnieją liczne wątpliwości co do konieczności ponoszenia opłaty od wniosku o stwierdzenie wykonania układu oraz jej wysokości. Brak uiszczenia opłaty lub uiszczenie opłaty w wysokości niższej niż należna spowoduje, że sąd restrukturyzacyjny wezwie do jej uzupełnienia. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że brak należytej opłaty od wniosku wniesionego przez profesjonalnego pełnomocnika doprowadzi do jego zwrotu (przy czym brakująca opłata może zostać uzupełniona, a pismo wywoła skutek od daty pierwotnego wniesienia). Opisane przypadki przyczyniają się do opóźnienia w rozpoznaniu wniosku o stwierdzenie wykonania układu. Uiszczenie opłaty w wysokości wyższej niż należna spowoduje, że nadwyżka zostanie zwrócona. W praktyce nie następuje to z dnia na dzień. W tym jednak przypadku wniosek o stwierdzenie wykonania układu będzie mógł zostać rozpoznany bez zbędnych opóźnień.
Celem sprawnego zakończenia postępowania restrukturyzacyjnego rekomendowane jest dokonanie opłaty od wniosku o stwierdzenie wykonania układu w wysokości 30 zł. Należy jednak mieć na uwadze, że istnieje wiele argumentów przemawiających za tym, że ten rodzaj pisma w ogóle nie podlega opłacie sądowej.
