Home
Krajowy Rejestr Sądowy składa się z (i) rejestru dłużników niewypłacalnych, (ii) rejestru przedsiębiorców oraz (iii) rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Wszystkie trzy rejestry prowadzone są w systemie teleinformatycznym przez sądy rejonowe (sądy gospodarcze).
Rejestr dłużników niewypłacalnych (RDN) został utworzony w interesie wierzycieli. Wpisy w rejestrze dokonywane są wyłącznie z urzędu, a ich celem jest ujawnienie dłużników nierzetelnych, którzy zasługują na wyeliminowanie z obrotu gospodarczego. Wpis nie podlega obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Przechodząc zatem do meritum odpowiedzmy na pytanie: kto zostanie wpisany do rejestru?
Do rejestru wpisuje się osoby fizyczne jeżeli ogłoszono ich upadłość, a w przypadku osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą dodatkowo także jeżeli umorzono prowadzoną przeciwko nim egzekucję sądową lub administracyjną z uwagi na fakt, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych albo wniosek o ogłoszenie ich upadłości został prawomocnie oddalony na podstawie art. 13 p.u. Chodzi tutaj o tzw. ubóstwo masy upadłości, czyli sytuację gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów albo majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.
W podobnym zakresie do rejestru dłużników niewypłacalnych wpisuje się wspólników ponoszących odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki (za wyjątkiem komandytariuszy w spółce komandytowej).
Ponadto do rejestru dłużników niewypłacalnych wpisuje się dłużników, którzy są zobowiązani do wyjawienia majątku zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu egzekucyjnym.
Wpisowi podlegają także tzw. dłużnicy alimentacyjni, którzy uchylają się od obowiązku alimentacyjnego zgodnie z art. 1086 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego, a także osoby, które zostały przez sąd upadłościowy pozbawione prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu. Wpisowi nie podlegają podmioty, wobec których zakaz prowadzenia działalności gospodarczej lub zakaz zajmowania określonego stanowiska został orzeczony przez inny organ (np. sąd karny jako środek karny).
Znamy już odpowiedź na pytanie, kogo znajdziemy w rejestrze dłużników niewypłacalnych. Sprawdźmy zatem co to oznacza dla dłużnika.
Rejestr zawiera szczegółowe informacje o dłużniku niewypłacalnym. Oprócz wskazania podstawy wpisu zamieszczane są także określone dane osobowe. W przypadku osoby fizycznej jest to imię, nazwisko i PESEL, a w przypadku innego podmiotu nazwa lub firma, REGON, KRS lub NIP, siedziba i adres.
Zasięgnięcie informacji o dłużniku z RDN wymaga skorzystania ze strony internetowej www.ekrs.pl albo wizyty w sądzie rejestrowym, przy którym prowadzony jest oddział Centralnej Informacji KRS. Tam należy złożyć odpowiedni wniosek o wydanie odpisu lub wyciągu z RDN wraz ze stosowną opłatą. Żądany odpis lub wyciąg zazwyczaj wydawany jest „od ręki”.
Wykreślenie wpisu w rejestrze dłużników niewypłacalnych dokonywane jest co do zasady z urzędu. Dzieje się tak w razie uchylenia lub zmiany postanowienia, na podstawie którego wpisy były dokonane, uchylenia orzeczenia o ogłoszeniu upadłości oraz w przypadku prawomocnego umorzenia zobowiązań osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, której ogłoszono upadłość. Wpisy z RDN mogą nastąpić z urzędu, ale dodatkowo także na wniosek, gdy po dokonaniu wpisu zapadło orzeczenie sądowe lub decyzja administracyjna, z których wynika, że wpisana do tego rejestru należność nie istnieje albo wygasło zobowiązanie, z którego ona wynika. Wyłącznie na wniosek osoby wpisanej do rejestru wykreśla się wpis, gdy tytuł wykonawczy, który stanowił podstawę wpisu został prawomocnym orzeczeniem sądu pozbawiony wykonalności.
Niezależnie od powyższego, wykreślenie następuje automatycznie po upływie 7 lat od dnia dokonania wpisu. Jedynym wyjątkiem jest przypadek pozbawienia prawa prowadzenia działalności na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu, gdyż wtedy automatyczne wykreślenie następuje po upływie 10 lat od ich dokonania, a jeżeli w orzeczeniu sądu upadłościowego został oznaczony krótszy termin zakazu, wykreślenie może nastąpić na wniosek dłużnika po upływie tego terminu.
Na zakończenie należy zwrócić uwagę, że rejestr dłużników niewypłacalnych w opisanym kształcie przejdzie gruntowne zmiany począwszy od 1 grudnia 2020 r. Ustawa z dnia 26 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 398) przewiduje uchylenie znacznej części przepisów w tej materii.
