Home
Celem niniejszego wpisu jest przedstawienie – oczywiście w dużym skrócie – najważniejszych kwestii związanych z procedurą złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Praktyka pokazuje bowiem, że choć wiele przepisów Prawa upadłościowego zdaje się być dość oczywista, to bardzo często wnioski upadłościowe obarczone są różnego rodzaju brakami formalnymi lub merytorycznymi. Uniknięcie tych braków jest zaś kluczowe, zwłaszcza w przypadku gdy z wnioskiem występuje sam Dłużnik, gdyż zwrot wniosku może skutkować uchybieniem terminu do zainicjowania postępowania upadłościowego, a to rodzi wiele różnych konsekwencji prawnych (o których także piszemy na naszym blogu).
Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić dłużnik samodzielnie lub każdy z jego wierzycieli osobistych (a zatem nie będzie do tego uprawniony podmiot, będący jedynie wierzycielem rzeczowym, np. hipotecznym). Ponadto ustawa wymienia kilka szczegółowych kategorii podmiotów władnych do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, m.in. w przypadku spółek osobowych uprawnieni będą wspólnicy odpowiedzialni bez ograniczenia za zobowiązania spółki, a wobec przedsiębiorstwa państwowego organ założycielski. Co ważne, na dłużniku (i na kilku innym wymienionym w ustawie podmiotach) spoczywa nie tyle uprawnienie, co ustawowy obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni od dnia wystąpienia podstawy do ogłoszenia upadłości, czyli od dnia wystąpienia stanu niewypłacalności.
Sprawy o ogłoszenie upadłości rozpoznają sądy rejonowe (gospodarcze). Właściwym miejscowo jest sąd, w którego obszarze znajduje się tzw. COMI dłużnika – jego główny ośrodek podstawowej działalności. Jest to miejsce, w którym dłużnik regularnie zarządza swoją działalnością o charakterze ekonomicznym i które jako takie jest rozpoznawalne dla osób trzecich.
Ustawa wprowadza domniemanie, że dla osób prawnych oraz ułomnych osób prawnych, głównym ośrodkiem ich podstawowej działalności jest miejsce siedziby. Zaś w odniesieniu do osób fizycznych domniemywa się, że ośrodkiem tym jest główne miejsce wykonywania działalności gospodarczej lub zawodowej, a jeżeli osoba ta nie prowadzi działalności gospodarczej – miejsce jej zwykłego pobytu.
Wniosek o ogłoszenie upadłości podlega opłacie stałej w wysokości 1.000 zł. Wyjątkowo, gdy dotyczy on ogłoszenia upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (tzw. upadłość konsumencka), pobierana jest jedynie opłata podstawowa w wysokości 30 zł.
Każde pismo procesowe, w tym także wniosek o ogłoszenie upadłości, musi spełniać wymogi przewidziane w Kodeksie postępowania cywilnego. Ponadto Prawo upadłościowe zawiera autonomiczne regulacje, które stawiają dodatkowe wymagania, którym musi zadośćuczynić wniosek o ogłoszenie upadłości. Wniosek, niezależnie od wnioskodawcy, powinien zawierać:
Wymienione wyżej wymogi – w znakomitej większości - są uniwersalne zarówno dla wniosku składanego przez dłużnika, jak i wierzyciela.
Dalsze wymogi ustawa uzależnia od tego, kto występuje z wnioskiem. I tak, wierzyciel we wniosku o ogłoszenie upadłości swego dłużnika, będzie musiał m.in. uprawdopodobnić przysługującą mu wierzytelność.
Z kolei Dłużnik, do wniosku upadłościowego winien załączyć następujące dokumenty:
aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
bilans sporządzony przez dłużnika dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku;
spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na jego majątku wraz z datami ich ustanowienia;
oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku;
spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty;
wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi;
informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych oraz przed sądami polubownymi dotyczących majątku dłużnika;
informację o miejscu zamieszkania reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni.
Jeżeli przedłożenie choćby jednego z wymienionych wyżej dokumentów wraz z wnioskiem nie jest możliwe, dłużnik powinien to wskazać i uprawdopodobnić tego przyczyny.
Jeżeli o ogłoszenie upadłości wnosi dłużnik, obowiązany jest ponadto dołączyć oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku. Nawet w przypadku składania wniosku przez pełnomocnika, oświadczenie to musi podpisać sam dłużnik (w przypadku osób prawnych, osoba upoważniona do reprezentowania dłużnika). Brak tego oświadczenia skutkuje zwrotem wniosku, bez możliwości naprawienia swojego błędu.
Niezależnie od tego kto jest wnioskodawcą, do wniosku należy załączyć dowód uiszczenia zaliczki na wydatki w toku postępowania. Jej wysokość wynosi jednokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedzającego złożenie wniosku, którą ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Obecnie wynosi ok. 4,8 tys. złotych.
W ramach omawiania wniosku o ogłoszenie upadłości zastrzec należy odrębność, jaką cechuje się w tym zakresie upadłość osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (tzw. upadłość konsumencka). W ramach upadłości konsumenckiej wyłączono stosowanie niektórych przepisów (m. in. dot. zaliczki na wydatki, obowiązku dłużnika złożenia wniosku) i dostosowano procedurę do celu upadłości konsumenckiej – umorzenia zobowiązań upadłego. O ogłoszenie upadłości konsumenta, zarówno dłużnik jak i wierzyciel wnoszą na formularzu urzędowym, który w przeważającej mierze ułatwia sporządzenie pisma. Oficjalne formularze dostępne są na stronie internetowej ministerstwa sprawiedliwości. Ustawodawca zmierza bowiem w tym kierunku, aby tam gdzie wniosek dotyczy konsumenta, był on możliwie prosty do przygotowania.
