Home
.png)
Konieczność wzięcia udziału w rozprawie może wynikać np. z faktu bycia stroną procesu (powodem lub pozwanym) lub otrzymania wezwania w charakterze świadka. W pierwszej kolejności należy ustalić czy rozprawa ma zostać przeprowadzona stacjonarnie, czy zdalnie.
Rozprawa stacjonarna odbywa się w budynku sądu. Osoby wchodzące do sądu są poddawane kontroli podobnej do tej, która stosowana jest na lotniskach. Niedozwolone jest wnoszenie niebezpiecznych substancji i narzędzi. Po odnalezieniu właściwej sali, warto spojrzeć na wokandę, czyli wykaz spraw, jakie tego dnia mają być w danej sali rozpoznawane. Wokanda powinna wisieć przy wejściu na salę i może mieć postać papierową lub elektroniczną.
Rozprawa rozpoczyna się od jej wywołania. Protokolant wychodzi wtedy na korytarz i oznajmia: „rozprawa z powództwa X przeciwko Y”. Jest to sygnał, że wszystkie osoby chcące wziąć udział w rozprawie powinny wejść do sali.
Ustalając, które miejsce na sali rozpraw powinniśmy zająć, za punkt orientacyjny należy przyjąć stół sędziowski. Łatwo go zidentyfikować, ponieważ zazwyczaj znajduje się na podwyższeniu, a na ścianie za nim wisi godło Rzeczypospolitej Polskiej. Pod przeciwległą ścianą ustawione są miejsca dla publiczności. Co do zasady rozprawy odbywają się jawnie, zatem każdy może przyglądać się ich przebiegowi. Przed stołem sędziowskim, po prawej stronie sądu zajmuje miejsce powód. Pozwany z kolei zajmuje miejsce naprzeciwko powoda, czyli po lewej stronie sądu. Osoby wezwane w charakterze świadków nie mają przewidzianego miejsca do siedzenia. W czasie składania zeznań stają przy barierce ustawionej na środku, przed stołem sędziowskim. Po złożeniu zeznań mogą opuścić sąd. Gdyby zaś chciały przyglądać się rozprawie, powinny zająć miejsce na publiczności. Jeżeli na początku rozprawy stawiło się kilku świadków, sąd poprosi, aby wszyscy świadkowie poza jednym, zaczekali na korytarzu. Istotne jest bowiem, aby przed złożeniem zeznań, świadkowie nie słyszeli zeznań pozostałych świadków.
W czasie rozprawy każda osoba powstaje z miejsca, gdy przemawia do sądu lub gdy sąd zwraca się do niej. Świadkowie powinni pamiętać, aby swoje wypowiedzi kierować w stronę sądu, a nie stron postępowania lub ich pełnomocników, nawet wtedy, gdy odpowiadają na zadawane przez nich pytania.
Młotek sędziowski to symbol, który silnie kojarzy się z sądem. Jednak współcześnie rzadko można go spotkać w użyciu. Aczkolwiek przepisy nadal pozwalają przewodniczącemu składu orzekającego posłużyć się młotkiem i krążkiem rezonansowym (bo tak nazywa się część, w którą uderza się młotkiem) w celu zachowania porządku na sali rozpraw.
Udział w rozprawie zdalnej polega na połączeniu się z sądem za pośrednictwem wideokonferencji. Sąd rozsyła do osób wezwanych lub zawiadomionych o rozprawie odpowiedni link. Wideokonferencja przeprowadzana jest najczęściej w programie Jitsi lub MS Teams. Należy zadbać o to, aby połączenie z rozprawą nawiązać w miejscu o dobrej dostępności internetu. Słabe łącze może w praktyce uniemożliwić prawidłowe uczestnictwo w rozprawie.
W trakcie rozprawy zdalnej sądy najczęściej nie wymagają, aby osoba zwracająca się do sądu lub do której sąd się zwraca powstawała z miejsca. Jedynie w momencie ogłaszania wyroku obowiązek powstania z miejsca pozostaje aktualny. Choć także i w tym względzie spotkać może odmienne podejścia.
W celu zapewnienia niezakłóconego przebiegu rozprawy zdalnej, warto zaopatrzyć się w zestaw słuchawkowy. Dzięki temu unikniemy ryzyka pogłosu lub sprzężenia, powstającego, gdy nasz mikrofon łapie dźwięk dochodzący z głośników komputera. Ponadto dobrą praktyką jest wyciszanie mikrofonu w czasie, gdy nie zabieramy głosu.
