We wcześniejszych wpisach na naszym blogu poruszaliśmy temat listy wierzytelności, sporządzanej przez Syndyka w toku postępowania upadłościowego. Lista ta stanowi sposób ustalenia kręgu uczestników, których wierzytelność została uznana za istniejącą, a przez to uprawniającą do zaspokojenia z majątku upadłego. Poniżej wyjaśniamy kwestie związane z możliwością zaskarżenia listy.
Etap postępowania
Zgodnie z chronologią postępowania upadłościowego, po zgłoszeniu wierzytelności syndyk sporządza listę wierzytelności, a następnie przekazuje ją sędziemu-komisarzowi. Obecnie o sporządzeniu i przekazaniu listy obwieszcza się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Co istotne, data ukazania się obwieszczenia w monitorze, otwiera termin do wniesienia środka odwoławczego, zwanego sprzeciwem.
W terminie dwóch tygodni od dnia obwieszczenia o sporządzeniu przez syndyka listy wierzytelności, wierzyciel może złożyć do sędziego-komisarza sprzeciw;
Ponadto sprzeciw może złożyć także upadły, jeśli treść listy wierzytelności jest niezgodna z jego wnioskami lub oświadczeniami.
Wymogi, jakie musi spełniać sprzeciw
Podobnie jak zgłoszenie wierzytelności, także sprzeciw powinien odpowiadać wymogom formalnym pisma procesowego. Ponadto winien wskazywać zaskarżoną wierzytelność oraz zawierać wniosek co do uznania albo odmowy uznania wierzytelności wraz z uzasadnieniem i wskazaniem dowodów na jego poparcie. Jeżeli sprzeciw nie odpowiada wymaganiom ustawowym lub nie uiszczono należnej opłaty, wzywa się go do uzupełnienia braków. Jeśli sprzeciw nie został złożony w terminie, albo braki nie zostały uzupełnione, podlega on odrzuceniu przez sędziego-komisarza.
Co ważne, sprzeciw może być oparty wyłącznie na twierdzeniach i zarzutach wskazanych w zgłoszeniu wierzytelności. Jeżeli chcemy powołać inne twierdzenia i zarzuty, konieczne jest wykazanie, że ich wcześniejsze zgłoszenie było niemożliwie albo że potrzeba ich wskazania wynikła później. W przypadku zaś wierzytelności stwierdzonej prawomocnym orzeczeniem sądu, sprzeciw może być oparty jedynie na zdarzeniach powstałych po zamknięciu rozprawy w sprawie, w której wydano orzeczenie. Bardzo ważne jest zatem, aby już przy zgłoszeniu wierzytelności wskazać wszystkie okoliczności, z których wynika zgłaszana wierzytelność.
Procedura następująca po skutecznym wniesieniu sprzeciwu
Po wniesieniu sprzeciwu, sędzia-komisarz doręcza odpis sprzeciwu syndykowi oraz odpowiednio upadłemu i wierzycielowi, którego wierzytelność dotyczy.
W dalszej kolejności dochodzi finalnie do rozpoznania sprzeciwu. Co do zasady, powinien on być rozpoznany w terminie 2 miesięcy od dnia wniesienia (termin ma jednak charakter instrukcyjny). Rozpoznanie sprzeciwu następuje – co do zasady – na posiedzeniu niejawnym. Jeśli jednak rozpoznający sprzeciw sędzia-komisarz zadecyduje, że jest to potrzebne, ustawa pozwala wyznaczyć rozprawę.
Sprzeciw musi bowiem być rozpatrzony merytorycznie – sędzia-komisarz nie ma podstaw do ponownego przekazania listy syndykowi w celu dokonania przez niego autokorekty. Ma to na celu przyspieszenie procedury ustalania ostatecznego kształtu listy. Co ciekawe, w trakcie postępowania prowadzonego wskutek wniesienia sprzeciwu dozwolone jest zawarcie ugody – konieczna w takim przypadku jest zgoda rady wierzycieli (lub sędziego-komisarza w razie jej braku).
Zażalenie
Jeżeli postanowienie sędziego-komisarza nie uwzględnia naszego sprzeciwu, przepisy przyznają dodatkową ochronę, jaką jest możliwość wniesienia zażalenia na takie postanowienie. Zażalenie rozpoznawane jest przez sąd upadłościowy (który jest innym organem postępowania niż orzekający o sprzeciwie sędzia-komisarz). Legitymowanymi do wniesienia zażalenia na postanowienie w przedmiocie sprzeciwu są: upadły, syndyk oraz każdy z wierzycieli, przy czym oczywiście zażalenie składa wyłącznie ten podmiot, który nie zgadza się z rozstrzygnięciem sędziego-komisarza.
Sąd rozpoznający zażalenie powinien co do zasady wydać orzeczenie co do istoty sprawy, czyli albo oddalić zażalenie (co oznacza, że podtrzymuje rozstrzygnięcie sędziego-komisarza) albo zmienić postanowienie. Uchylenie sprzeciwu i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania jest możliwe wyjątkowo. Może to nastąpić tylko wówczas, gdy zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości albo gdy przy rozpoznawaniu sprzeciwu doszło do nieważności postępowania, której skutków nie dało się usunąć w postępowaniu zażaleniowym.
Zmiany na liście wierzytelności
Po uprawomocnieniu się postanowienia sędziego-komisarza w przedmiocie sprzeciwu, a w razie jego zaskarżenia, po uprawomocnieniu się postanowienia sądu, sędzia-komisarz dokonuje zmian na liście wierzytelności na podstawie tych postanowień. Mówiąc prościej – sędzia-komisarz koryguje wpisy na liście wierzytelności, które zostały podważone w drodze sprzeciwów.
Podsumowując, po ogłoszeniu upadłości wierzyciel w pierwszej kolejności musi pamiętać, aby dokonać zgłoszenia swojej wierzytelności. To jednak nie koniec. Następnie jego obowiązkiem jest pilnowanie, czy wierzytelność została uwzględnione na liście wierzytelności przez syndyka. Jeśli okaże się, że nie, wówczas konieczna jest odpowiednio szybka reakcja poprzez złożenie sprzeciwu i walka o swoje prawa!