Home
Każda z czterech procedur restrukturyzacyjnych ma na celu zawarcie układu z wierzycielami. Załóżmy więc, że wierzyciele pozytywnie ocenili propozycje układowe złożone przez dłużnika, zagłosowali za przyjęciem układu, a po podliczeniu głosów sędzia-komisarz (lub nadzorca układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu) stwierdził przyjęcie układu. To oczywiście powód do zadowolenia, zarówno dla dłużnika, jak i większości jego wierzycieli. Nie oznacza to jednak, że postępowanie restrukturyzacyjne zostaje zakończone i można przejść do wykonywania układu.
Z otwieraniem szampana jeszcze się wstrzymujemy. Zawarty układ musi bowiem jeszcze zostać zatwierdzony przez sąd.
W postępowaniu o zatwierdzenie układu sąd wydaje postanowienie w tym przedmiocie w terminie dwóch tygodni od dnia złożenia wniosku. Termin ten jest jednak jedynie instrukcyjny, co oznacza, że w praktyce oczekiwanie na wydanie przez sąd postanowienia może potrwać dłużej.
W pozostałych postępowaniach restrukturyzacyjnych sąd obowiązkowo musi wyznaczyć rozprawę. Od przyjęcia układu do dnia rozprawy musi minąć co najmniej tydzień. Wynika to z faktu, że wierzyciele mogą składać zastrzeżenia do treści układu, trzeba więc dać im czas na ich sporządzenie i złożenie do sądu.
O terminie rozprawy w przedmiocie zatwierdzenia układu obwieszcza się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, chyba że termin ten został wyznaczony już na zgromadzeniu wierzycieli. Nie ma przy tym znaczenia ilu wierzycieli było obecnych na zgromadzeniu. Z tego powodu wierzyciele, którzy są zainteresowani aktywnym udziałem w postępowaniu powinni pojawić się na zgromadzeniu wierzycieli albo chociaż sprawdzić, czy nie został na nim wyznaczony termin rozprawy w przedmiocie zatwierdzenia układu.
Przyjęcie układu jest możliwe przy bierności, a nawet sprzeciwie części wierzycieli, dlatego też sąd musi mieć możliwość zbadania czy układ nie narusza prawa albo interesów wierzycieli.
Sąd obowiązkowo odmawia zatem zatwierdzenia układu, który narusza prawo, w szczególności (ale nie tylko) jeżeli przewiduje udzielenie pomocy publicznej niezgodnie z przepisami. Chodzi tutaj nie tylko o naruszenie przepisów prawa restrukturyzacyjnego, ale jakichkolwiek innych przepisów prawa oraz zasad współżycia społecznego. Nie ma przy tym znaczenia stopień naruszenia, tzn. czy jest ono rażące czy drobne.
Obligatoryjna jest także odmowa zatwierdzenia układu w sytuacji, gdy jest pewne, że układ nie zostanie wykonany. Taka sytuacja następuje, jeśli dłużnik nie reguluje swoich bieżących zobowiązań, albo z toku postępowania wynika, że propozycje układowe są nierealne. W postępowaniu o zatwierdzenie układu albo w przyspieszonym postępowaniu układowym sąd zasadniczo musi odmówić zatwierdzenia układu, jeżeli suma spornych przekroczy 15% sumy wszystkich wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Wynika to z faktu, że w tych postępowaniach wierzyciele mają ograniczone możliwości dochodzenia swoich praw – przede wszystkim nie ma w nich procedury zgłaszania sprzeciwu do spisu wierzytelności. Na zasadzie w wyjątku tylko, w przyspieszonym postępowaniu układowym, jeśli dłużnik będzie w stanie wykazać, że nie wiedział o istnieniu wierzytelności spornych, a ich zaspokojenie nie będzie mniejsze niż w razie upadłości, sąd ma możliwość zatwierdzenia układu (pomimo naruszenia ww. progu 15% spornych wierzytelności).
Istnieją także sytuacje jak ostatnia z wymienionych, w których sąd może, choć nie musi, odmówić zatwierdzenia układu. Są one zwane przesłankami fakultatywnymi bądź względnymi. Sąd restrukturyzacyjny może odmówić zatwierdzenia układu jeśli jego warunki są rażąco krzywdzące dla tych wierzycieli, którzy głosowali przeciwko układowi i zgłosili zastrzeżenia. Oznacza to, że sąd bada nie tylko, czy układ będzie zgodny z prawem, ale też czy jego skutki nie będą wyjątkowo niekorzystne ekonomicznie dla tych wierzycieli, którzy w toku postępowania sprzeciwiali się jego przyjęciu. Możliwość odmowy zatwierdzenia układu istnieje jedynie w razie „rażącego” pokrzywdzenia, gdyż z zasady każdy układ będzie się wiązał z jakimś stopniem pokrzywdzenia wierzycieli. Jako przykład takiej sytuacji można podać układ przewidujący znaczny poziom redukcji zadłużenia, podczas gdy dłużnik miałby obiektywne możliwości, żeby spłacić wierzycieli w o wiele większym zakresie.
Na postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia układu służy zażalenie, które należy złożyć w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia postanowienia wraz z uzasadnieniem. Wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia można zaś złożyć w terminie tygodnia od dnia obwieszczenia albo od dnia rozprawy w przedmiocie zatwierdzenia – jeśli wierzyciel był zawiadomiony o jej terminie – np. był obecny na zgromadzeniu wierzycieli, na którym wyznaczono termin rozprawy.
Dopiero prawomocne zatwierdzenie układu oznacza, że kończy się etap „sądowy” restrukturyzacji, a zaczyna czas wykonywania układu.
